Dy të mbijetuarit e kampit të përqendrimit të Aushvicit, në Poloninë e pushtuar nga nazistët, u ribashkuan 72 vjet pas tmerrit të Holokaustit.  Është New York Times ajo që sjell historinë e David Wisnia dhe Helen "Zippi" Spitzer, të dy të burgosur në kampin famëkeq të përqendrimit nazist, ku mbi 1 milion njerëz, kryesisht hebrenj, vdiqën gjatë gjithë Holokaustit.

David ishte 17 vjeç dhe Helen ishte 25 vjeç kur u takuan. Gazeta Big Apple i quan ata "dy të burgosur me fat": Helen ishte një dizajner grafik, të cilës iu kërkua të pikturonte uniformat e grave. Wisnia, fillimisht i caktuar për të hequr trupat e të burgosurve që vdiqën nga vetëvrasja, u rizbulua si një këngëtar i talentuar dhe shpesh iu kërkua të performonte për rojet dhe oficerët e SS gjermane.

Aftësi që do të shpëtonin dy të rinjtë nga një fat pothuajse i shënuar. Në pozicionet e tyre të privilegjuara, çifti pati mundësinë të takohej në vende të fshehta, një situatë e rrallë në një fushë ku meshkujt dhe femrat u ndanë rreptësisht nga njëri-tjetri. Gjatë njërës prej këtyre takimeve, Zippi do t’i mësonte të dashurës së tij një këngë dashurie në Hungarisht.

Fundi i luftës dhe ndarja

Me tensionet për përparimin e ushtrisë sovjetike ata filluan të përhapen, shumë prej të burgosurve u dërguan në kampe të tjera, u dërguan në marshim ose u vranë. Helen ishte një nga të fundit që la kampet dhe i mbijetoi për mrekulli një marshimi vdekjeje duke u bashkuar me vendasit e tjerë që po largoheshin nga Ushtria e Kuqe. Disa kohë më vonë, ajo u nis për në Feldafing, një kamp hebre refugjatësh. Çifti kishte planifikuar të takohej në Varshavë pasi lufta mbaroi, por David më vonë vendosi të vazhdojë jetën e tij të re në Shtetet e Bashkuara. Pasi mori uniformën e ushtrisë së tij amerikane, ai tha: "Unë u bëra 110% amerikan".

Jetët e reja

Të dy u martuan me njerëz të tjerë jo shumë kohë pas luftës dhe u transferuan në pjesë të ndryshme të botës. David zbarkoi në New York City, ku tezja dhe xhaxhai i tij jetuan në Bronx. I riu kishte humbur pothuajse të gjithë familjen e tij në Holokaust. Helen Spitzer dhe burri i saj Erwwin Tichauer kaluan pjesën më të madhe të jetës duke punuar për shkaqe humanitare, gjë që i çoi në Peru, Bolivi, Indonezi, Australi dhe më në fund në Shtetet e Bashkuara. Pas ca kohësh në Austin, Teksas, ata u vendosën në New York City. David Wisnia përfundimisht u transferua me gruan dhe familjen e tij në Pensilvani. Këtu një person i foli atij rastësisht për Helen Spitzer, tani Tichauer. Djali u përpoq të organizonte një takim, por ajo nuk pranoi ta shihte.

Një pyetje e rëndësishme

Në vitin 2016, David bëri një përpjekje tjetër për të kontaktuar ish të dashurën e tij. Ai kishte një pyetje të rëndësishme për ta pyetur atë: "A ishte për shkak të saj që mbijetoi nga Aushvic?" Së bashku me dy nipërit e tij, nëntëdhjetë vjeçari u takua me "Zippi" në shtëpinë e tij në New York. Gruaja ishte në shtrat dhe vuante nga një sërë çrregullimesh; megjithatë, kjo nuk e pengoi atë të njohë personin që ajo kishte dashur 72 vjet më parë. "Sytë e saj u zgjeruan, pothuajse sikur të rinohej," tha nipi i Wisnia Avi. "Të gjithë mbetëm në befasi." Pastaj David e bëri atë pyetje për të cilën kishte menduar mbi shtatëdhjetë vjet. "Unë ju shpëtova pesë herë " Por Helen kishte një sekret tjetër për të ndarë që Wisnia nuk e bëri "Unë jam duke pritur për ju," do të kishte thënë ajo. Ajo kishte qenë në Varshavë ashtu siç kishin planifikuar pas luftës, por David kishte vendosur të bëhej një "hero amerikan".

Një këngë dashurie

David, 93vjeç, ende jeton në Pensilvani. Ai publikoi një kujtim, Një zë, dy jetë. Zippi vdiq vitin e kaluar në moshën 100 vjeç. Gjatë takimit të tyre të fundit, ajo i kërkoi Davidit të këndonte për të. I dashuri i saj i vjetër mori dorën dhe i këndoi asaj këngën e dashurisë që i kishte mësuar në fushë./b.l/noa.al/