Një vogëlush i shtrirë me kokën në një jastëk në një shpellë në Kenian lindore mendohet të jetë varri më i vjetër njerëzor i zbuluar ndonjëherë në Afrikë. Eshtrat e fëmijës, i cili ishte midis 2 dhe 3 vjeç, datojnë 78.000 vite para dhe u gjetën të varrosur në grykën e shpellës Panga ya Saidi, sipas hulumtimit të ri të botuar të mërkurën në revistën Nature.

Analiza e sedimentit të shpellës dhe kockave tregoi që varrosja e foshnjës ishte e qëllimshme dhe ndoshta përfshinte komunitetin më të gjerë të fëmijës në ritet e varrimit, thanë autorët e studimit, duke demonstruar se njerëzit në atë kohë ishin të aftë për mendime simbolike dhe sjellje komplekse shoqërore.

Renditja e fragmenteve të kockave të mbijetuara tregoi se fëmija ishte vendosur në anën e djathtë, me këmbët e palosura dhe të tërhequra drejt gjoksit. Studiuesit gjithashtu besojnë se trupi i vogël ishte i mbështjellë fort me një qefin – ndoshta gjethe ose lëkura kafshësh – dhe koka mbështetej nga diçka e bërë nga një material që prishet, ndoshta një jastëk.

Ndërsa varrimet më të vjetra nga Neandertalët, njerëzit arkaikë që u zhdukën rreth 40.000 vite më parë dhe Homosapiens të hershëm janë zbuluar në Europë dhe Lindjen e Mesme që datojnë 120.000 vite më parë, skeleti i fëmijës përfaqëson provën më të hershme të varrimit në Afrikë.

Nuk dihet pse në kontinent janë gjetur më pak varrime. Kjo mund të jetë për shkak të mungesës së punës në terren ose ndryshimeve në praktikat e hershme mortore, të cilat mund të jenë të vështira për t’u zbuluar.

Disa nga kockat e fëmijës u gjetën për herë të parë gjatë gërmimeve në Panga ya Saidi në 2013, por vetëm në vitin 2017 u zbulua plotësisht skeleti i fëmijës, i cili më vonë u emërua “Mtoto”, që do të thotë “fëmijë” në Suahili.

Studiuesit arritën në përfundim se trupi i fëmijës nuk përfundoi rastësisht në dyshemenë e shpellës. Gërmimet në shpellë zbuluan se varri ishte gërmuar me sedimente me ngjyra dhe cilësi të ndryshme që mund të kishin qenë vetëm rezultat i “gërmimeve të qëllimshme”.

Karakteristikat mikroskopike të kockave dhe përbërja kimike e tokës që rrethonte kockat, treguan që trupi ishte “i freskët” kur u varros./K.B/NOA.al