Transmetuar më 12-09-2021, 12:34

Si do të duket Dielli ynë pasi të vdesë? Shkencëtarët kanë bërë parashikime se si do të duket fundi për sistemin tonë diellor dhe kur do të ndodhë kjo. Dhe njerëzit nuk do të jenë aty, për të parë aktin përfundimtar.

Më parë, astronomët mendonin se do të shndërrohej në një mjegullnajë planetare – një flluskë e ndezur gazi dhe pluhuri – por provat e reja sugjerojnë se do të jetë pak më masive.

Një ekip ndërkombëtar astronomësh zbuluan se një mjegullnajë planetare është në të vërtetë kufoma diellore më e mundshme.

Dielli është rreth 4.6 miliardë vjeç – i matur në moshën e objekteve të tjera në Sistemin Diellor që u formuan në të njëjtën kohë. Bazuar në vëzhgimet e yjeve të tjerë, astronomët parashikojnë se do të arrijë fundin e jetës së tij në rreth 10 miliardë vjet të tjerë.

Ka gjëra të tjera që do të ndodhin gjatë rrugës. Në rreth 5 miliardë vjet, Dielli do të shndërrohet në një gjigant të kuq. Bërthama e yllit do të tkurret, por shtresat e saj të jashtme do të zgjerohen në orbitën e Marsit, duke përfshirë planetin tonë në këtë proces.

Një gjë është e sigurt: Deri në atë kohë, ne nuk do të jemi. Në fakt, njerëzimit i kanë mbetur vetëm rreth 1 miliard vjet nëse nuk gjejmë një rrugëdalje. Kjo ndodh sepse Dielli po rrit shkëlqimin me rreth 10 për qind çdo një miliard vjet.

Kjo nuk tingëllon shumë, por kjo rritje e shkëlqimit do t’i japë fund jetës në Tokë. Oqeanet tona do të avullojnë dhe sipërfaqja do të bëhet shumë e nxehtë për t’u formuar uji.

Studimi përdori modelimin kompjuterik për të përcaktuar se, ashtu si 90 përqind e yjeve të tjerë, Dielli ynë ka shumë të ngjarë të zvogëlohet nga një gjigant i kuq për t’u bërë një xhuxh i bardhë dhe më pas të përfundojë si një mjegullnajë planetare.

"Kur një yll vdes, ai hedh një masë gazi dhe pluhuri në hapësirë", shpjegoi astrofizikanti Albert Zijlstra nga Universiteti i Mançesterit në Mbretërinë e Bashkuar, një nga autorët e punimit, citon noa.al.

Modeli i të dhënave që ekipi krijoi, në të vërtetë parashikon ciklin jetësor të llojeve të ndryshme të yjeve, për të kuptuar shkëlqimin e mjegullnajës planetare të lidhur me masa të ndryshme yjesh.

Mjegullnajat planetare janë relativisht të zakonshme në të gjithë Universin e vëzhgueshëm, me ato më të famshmet, duke përfshirë Mjegullnajën Helix, Mjegullnajën e Syrit të Maces, Mjegullnajën e Unazës dhe Mjegullnajën Flluskë.

Ato quhen mjegullnaja planetare jo sepse kanë të bëjnë me planetët, por sepse, kur të parët u zbuluan nga William Herschel në fund të shekullit të 18 -të, ishin të ngjashëm në dukje me planetët, parë përmes teleskopëve të kohës.

Pothuajse 30 vjet më parë, astronomët vunë re diçka të veçantë: Mjegullnajat planetare më të ndritshme në galaktikat e tjera, kanë të gjitha të njëjtin nivel shkëlqimi. Kjo do të thotë që, të paktën teorikisht, duke parë mjegullnajat planetare në galaktikat e tjera, astronomët mund të llogarisin sa larg janë. /noa.al