Në zemër të Gadishullit akullnajor të Kola, në veri-perëndim të Rusisë, shtrihet gropa më e thellë në tokë e arritur nga njeriu, i ashtuquajturi "pusi super i thellë Kola" (Kola Superdeep Borehole, në rusisht Kolskaya sverkhglubokaya skvazhina) .

Është një projekt inxhinierik magjepsës për qëllime shkencore të nisura në 24 maj të 1970, i cili arriti një rekord të thellë në 1989 (12.262 metra). Që nga ajo kohë, kryesisht për arsye teknike, nuk ka qenë e mundur të shkohet më tej, duke mos arritur në qëllimin fillestar të gërmimit për 15 kilometra thellë në koren e tokës.

Vendi i gërmimit ishte braktisur përfundimisht në vitin 2008, dhe në mesin e ndërtesave të shkatërruara, skeleteve metalikë dhe materialit të braktisur është akoma e mundur të admirohet ‘tapa’ me të cilën u bashkua pusi SG-3 me gjerësi 23 cm, ai qendror dhe më i thellë nga të gjithë.

Në rajonin e Balltikut korja kontinentale shkon deri në 35 kilometra thellësi (në disa pika të Tokës ajo arrin 90 kilometra), kështu që rusët donin të zbulonin se çfarë ndodhi në pjesën e parë të saj.

Një nga zbulimet më interesante të marra përmes hetimeve gjeofizike lidhet me përhapjen e valëve sizmike; besohej se në një thellësi të caktuar ata ishin ndikuar nga kalimi midis shkëmbinjve të granitit dhe bazaltit, megjithatë kur arritën 7 kilometra thellë në pusin Kola ata zbuluan se një tranzicion metamorfik i shkëmbinjve të granitit i shqetësonte ata.

Në atë thellësi ata zbuluan gjithashtu fosile të 24 specieve të mikroorganizmave të zhdukura. Rreth 12 kilometra, përveç gjetjes së ujit (askush nuk do ta imagjinonte ta gjente atë në një thellësi të tillë) dhe sasi të mëdha të baltës së vluar të përzier me hidrogjen, shkencëtarët rusë hasën në makthin e tyre më të keq, shkëmbinj 2.7 miliardë vjeçarë me një temperaturë prej 180 ° C, njëqind më shumë sesa pritej. Për shkak të mungesës së fondeve, projekti u mbyll në vitin 2006, dhe në vitin 2008 strukturat u braktisën.

Deri në vitin 2008, pusi super i thellë i Kola mbajti edhe rekordin për vrimën më të gjatë të gërmuar nga njeriu, por u kap nga pusi i naftës Al Shaheen 12,289 metra. Ai u ndërtua në Katar në vetëm 36 ditë.

Më pas, dy puse të tjera të naftës tejkaluan këtë gjatësi. Për sa i përket thellësisë vertikale, pusi i Kola është ende i pari në botë. Nuk mund të përjashtohet fakti që falë teknologjive të reja epërsia e tij e qëndrueshme së shpejti mund të tejkalohet./b.l/noa.al/