Një algoritëm i trajnuar mbi të dhënat e miliona njerëzve mund të vlerësojë të ardhmen me një saktësi që do ta kishin zili edhe fallxhorët.

Sistemi AI përdor aftësinë për të njohur modele të përsëritura në sasi të mëdha të dhënash për të vlerësuar evolucionin e jetës së një personi, nga rritja e pagave, sëmundjet dhe deri te mundësia e vdekjes së hershme.

Të dhënat e algoritmit u bënë publike dje në revistën shkencore “Nature Computational Science”, citon noa.al. Studiuesit theksojnë se nuk bëhet fjalë për parashikime, por për vlerësime mbi të ardhmen e individëve, bazuar në një mori të dhënash për të.

Sune Lehmann Jørgensen, një shkencëtare e rrjetit në Universitetin Teknik të Danimarkës, filloi nga të dhënat e mbajtura në një bazë të dhënash daneze, regjistrat kombëtarë danezë, që përfshin informacione për punën dhe shëndetin e rreth 6 milionë qytetarëve, dhe i shndërroi ato në pjesë të një teksti, i cili më pas ushqeu Life2vec, një model i madh gjuhësor Large Language Model, e njëjta kategori si chatbot ChatGPT.

Këto sisteme janë të afta të identifikojnë, brenda një sasie të madhe teksti, modelet e përsëritura në vazhdimësinë e fjalëve dhe fjalive, dhe t’i përdorin ato për të përpunuar tekste koherente.

Prandaj, shkencëtarët pyesnin veten nëse të njëjtat aftësi mund të shfrytëzoheshin për të gjurmuar një trajektore të mundshme në sekuenca të tjera, ato të ngjarjeve të rëndësishme në jetën tonë.

Hapi i parë ishte përkthimi i detajeve si paga, titulli i punës ose diagnozat mjekësore, si p.sh.: “Në gusht 2010, Agnes fitoi 30,000 korona daneze si mami në një spital në Kopenhagë”.

Modeli u trajnua për jetën e çdo individi që hyri në bazën e të dhënave midis viteve 2008 dhe 2016. Ky informacion u përdor për t’i kërkuar algoritmit të “parashikonte” se sa nga njerëzit e përfshirë në studim do të vdisnin deri në vitin 2020 (“e ardhmja”, krahasuar me epokën në të cilën AI ishte trajnuar).

Parashikimet e AI rezultuan të sakta në 78% të rasteve. Sistemi ishte në gjendje të identifikonte faktorë të ndryshëm që favorizonin një rrezik më të madh të vdekjes së parakohshme, të tilla si paga e ulët, diagnoza e sëmundjes mendore, të qenit mashkull, edhe pse “munguan” disa shkaqe më pak të parashikueshme të vdekjes së hershme si sulmet në zemër ose aksidentet.

Algoritmi parashikoi saktë edhe aspekte të tjera të jetës së njerëzve, siç është prirja për disa tipare të karakterit (të lidhura lehtësisht me lloje të ndryshme punësh).

Modeli mund të përdoret për të imagjinuar rrezikun e ardhshëm të zhvillimit të sëmundjeve të caktuara dhe për të vepruar në përputhje me rrethanat, por gjithashtu mund të paraqesë rreziqe të mëdha për privatësinë, sigurinë dhe të drejtat e qytetarëve.