Një numër mbresëlënës i të rriturve duket se ngatërrojnë të djathtën me të majtën dhe shkencëtarët kanë zbuluar arsyen pse ndodh kjo dukuri. Flet Dr. Ineke van der Ham, profesore e neuropsikologjisë në Universitetin Leiden në Holandë

Përgatiti: noa.al

Kur kirurgu britanik i trurit Henry Marsh u ul në shtratin e një pacienti pas një operacioni, ai vuri re se lajmi i keq që duhej të jepte ishte për faj të tij. Pacienti kishte një nerv që kishte nevojë për operacion, por kirurgu shpoi një nerv në anën e gabuar të shtyllës kurrizore.

Ka shumë raste të gabimeve mjekësore që mund të shkaktohen nga një operacion i kryer në anën e gabuar.

Kjo ndoshta për faktin se që nga fëmijëria shumë njerëz ngatërrojnë të djathtën me të majtën.

Për shumë njerëz, të tregosh të djathtën nga ana e majtë mund të duket si një detyrë e lehtë, por një numër njerëzish – një në gjashtë persona – sipas hulumtimit, nuk mund ta dallojnë ndryshimin.

Askush nuk e ka problem të thotë se diçka është përpara dhe prapa ose lart e poshtë," thotë Ineke van der Ham, profesore e neuropsikologjisë në Universitetin Leiden në Holandë.

Përkundrazi, siç shprehet ajo, dallimi i së djathtës nga e majta është krejtësisht ndryshe.

“Është për shkak të simetrisë dhe sepse kur kthehesh, është me kokë poshtë dhe kjo e bën këtë kaq konfuze,” thotë ai.

Të jesh në gjendje të dallosh midis dy krahëve apo anëve është një proces i vështirë, që përfshin kujtesën, gjuhën, përpunimin vizual dhe hapësinor dhe rrotullimin mendor. Kjo është arsyeja pse shkencëtarët filluan kërkimet për të gjetur arsyen pse disa njerëz janë të hutuar.

"Disa njerëz mund të dallojnë nga e djathta nga e majta në mënyrë të lindur, ata mund ta bëjnë këtë pa u menduar," thotë Gerard Gormley, një mjek i përgjithshëm dhe profesor në Universitetin Queen’s Belfast në Irlandën e Veriut.

Ndryshe nga njerëzit e tjerë që kanë nevojë për shumë përpjekje për të dalluar dy palët.

Kështu Gerard Gormley dhe ekipi i tij filluan kërkimin mbi përvojën e studentëve në vendimmarrjen e djathtë-majtas.

Studiuesit përdorën diçka të quajtur testi i diskriminimit Bergen djathtas-majtas për të gërmuar më thellë se si funksionojnë këto strategji.

Pjesëmarrësit shikuan foto të njerëzve me shkop që shikonin drejt tyre ose larg tyre, me duart e tyre në pozicione të ndryshme dhe duhej të identifikonin dorën e tyre të nënvizuar si të majtën ose të djathtën. "Duket e thjeshtë, por është disi zhgënjyese nëse duhet t’i bëni njëqind prej tyre sa më shpejt që të mundeni," thotë Van der Ham.

Nuk ka ende një zgjidhje të qartë për këtë çështje sipas Van der Ham, megjithatë, siç argumenton ai, "ata arritën të kuptojnë se trupi ynë është një element kyç në njohjen e së majtës nga e djathta dhe se ne konsultohemi me përfaqësimin tonë të trupit tonë ashtu siç e ndjejmë, në një mënyrë më statike”.

Për më tepër, hulumtimi zbuloi se meshkujt prireshin të përgjigjeshin më shpejt se gratë, por të dhënat nuk konfirmuan hulumtimet e mëparshme që tregonin se burrat performojnë më mirë në përgjithësi në testet e diskriminimit majtas-djathtas.

Nuk është ende e qartë pse shumë njerëz ngatërrojnë të djathtën me të majtën, por siç rezulton, njerëzit që kanë më shumë asimetri në trup, i dallojnë më lehtë të dyja palët.

Në fakt, është edhe diçka që mësohet në fëmijëri.

Dallimi midis të djathtës dhe të majtës mund të jetë i rëndësishëm në jetën e përditshme, por në disa raste është veçanërisht kritik.

Për shembull, kirurgu i trurit Marsh ishte në gjendje të korrigjonte operacionin e gabuar të nervit të bllokuar – por një kirurg që heq veshkën e gabuar ose amputon gjymtyrën e gabuar, për shembull, do të kishte pasoja katastrofike.

Gormley argumenton se vetëdija më e madhe se sa e lehtë është të bësh një gabim të tillë do të çojë në më pak stigmë për ata që duhet të kontrollojnë dy herë vendimin e tyre. /noa.al